165-item FFQ®

165-itemFFQ® jest zaawansowanym, półilościowym narzędziem, które pozwala na ocenę częstotliwości spożycia żywności (razy/osobę/dzień) i ilości (g/osobę/dzień) żywności spożywanej zwyczajowo w ciągu roku. W rezultacie pozwala na wszechstronną, ilościową ocenę jakości zwyczajowej diety, w tym wartości energetycznej i odżywczej.

Kwestionariusz jest przygotowany w wersji administrowanej przez ankietera-badacza i nie powinien być samodzielnie wypełniany przez respondenta, ponieważ jest długi.

Zasadnicza część 165-itemFFQ® zawiera pytania dotyczące zwyczajowej częstotliwości spożywania 165 produktów i ich ilości. Częstotliwość spożywania produktów jest określana przez respondentów poprzez swobodne wskazanie zwyczajowej częstotliwości spożywania w ciągu dnia, tygodnia, miesiąca i roku (pytania typu otwartego). Ilość zjedzonych produktów respondenci określają na podstawie zdjęć z „Albumu fotografii produktów i potraw” [Szponar i in., 2000], a ankieter-badacz zapisuje ją w gramach lub sztukach (jaja).

Lista produktów i ich podział na 165 grup produktów spożywczych zostały opracowane w oparciu o: • analizę struktury spożycia żywności przez Polaków, • badania własne dotyczące spożycia żywności, • badania pilotowe, • wszechstronny przegląd piśmiennictwa z zakresu budowy i walidacji kwestionariuszy żywieniowych.

Do dalszej analizy diety, produkty mogą być łączone w mniejsze grupy (zazwyczaj 44), co ułatwia późniejsze wyodrębnienie specyficznych zwyczajów żywieniowych (np. wzorów żywienia). Integralną częścią 165-itemFFQ® są pytania dotyczące zwyczajów żywieniowych, m.in. częstotliwości spożywania posiłków i pojadania między posiłkami.

Dla 165-itemFFQ® opracowano procedurę umożliwiającą oszacowanie wartości energetycznej i odżywczej zwyczajowej diety oraz porównano wyniki uzyskane za pomocą 165-itemFFQ® z wynikami uzyskanymi metodą zapisu żywości z 3 dni [Kowalkowska i in. 20013].

Interesujące zastosowanie 165-itemFFQ® w badaniu żywienia i zdrowia młodzieży opisano w publikacji Długosz [2017].